Дождж ліў як з вядра. Вада сцякала па лабавым шкле цэлымі патокамі, дворнікі ледзь спраўляліся. Я ўжо раней чуў, што менавіта ў гэтай мясцовасці заўсёды пра моцную залеву казалі: «Лье як з рэшата Ульяны».

Скрозь заслону дажджу я нечакана ўбачыў і нават крышку разгубіўся – па ўзбочыне ішла жанчына з дзіцем. Прыпыніўшыся, пасігналіў, адкрыў заднія дзверы, і вось мы ўжо ў машыне ўтраіх.

– Не паспелі на аўтобус, – ціха, нібыта просячы прабачэння, сказала пасажырка. – Вырашылі ісці, а тут нá табе – такі лівень!

Яна расхіліла цёмна-сіні плашч, і адтуль паказалася галоўка дзіцяткі з белымі банцікамі.

– Павітайся, дачушка, з дзядзечкам, скажы, як цябе клічуць.

– Ульяна, – сказала дзяўчынка і, засаромеўшыся, зноў схавалася пад плашч.

– Ах, вось каго я вязу ў машыне, вось хто на нас лівень такі моцны наслаў, – пажартаваў я. – Паказвай тады, Ульянка, сваё чароўнае рэшата.

– Не, – засмяялася мама дзяўчынкі. – Яна тут ні пры чым, гэта ў нашай вёсцы прымаўка такая жыве з даўніх часоў… А дачку Ульянай  назваць маці мая прапанавала, і ніхто не быў супраць.

– Тады распавядзіце, калі ласка, чаму ў вас так кажуць. Можа, ёсць нейкая легенда, звязаная з гэтай прымаўкай?

– Ведаю і з задавальненнем раскажу вам, – тут жа ўзрадавала мяне маладая мама. – У нашай невялічкай вёсачцы, адкуль я родам, даўным-даўно жыла бабулька Ульяна. Усе яе ведалі як добрую знахарку-траўніцу, а яшчэ яна была валадарка дажджу. Магла не толькі яго выклікаць, але і залеву чарамі сваімі рассеяць, і аблокі над палямі разагнаць. І мела Ульяна рэшата цудоўнае, казалі, што абечак яго быў увесь чорны, як тая смоль. Дрэва мо такое, ці што… А сетка, ну, так старыя нашы жыхары сцвярджаюць, быццам бы вытканая была з грываў дзікіх коней. У нас і такія некалі вадзіліся. Сем цнатлівых дзяўчат, ды самых прыгожых, з сямі самых глыбокіх студняў прыносілі ёй па кварце вады і ўлівалі ў гэтае рэшата. Вада, уявіце сабе толькі, так у ім і заставалася, не пралівалася на зямлю. І ішла Ульяна з поўным рэшатам вады на вялікі пагорак, што схаваўся за вёскай, – мы яго зараз убачым па правую руку. Падняўшы над галавой рэшата, яна ціха прамаўляла патрэбныя словы – і з рэшата павольна пачынала капаць вада. І чым часцей яна капала, тым гусцей збіраліся хмары, і падалі першыя кроплі  дажджу. А каб спыніць непагадзь, Ульяна накрывалася пустым рэшатам і ішла, быццам пад парасонам чароўным, на той пагорак. Прамаўляла замову – і неба паступова расчышчалася ад хмар…

Якраз я паспела вам усё распавесці, і лівень, дзякуй Богу, перастаў, – сказала мая спадарожніца. – Спыніцеся, калі ласка, вунь каля таго павароту.

Першай з машыны выскачыла малая і пабегла па дарозе, не прамінаючы ніводнай лужыны.

– А хто дзякуй будзе казаць, што нас у такі дождж падвезлі! – смеючыся, крыкнула наўздагон маці.

І ўжо павольна ад’язджаючы, я ўбачыў, як над белымі банцікамі ўскінуліся дзве дзіцячыя ручкі і замахалі мне ўслед…

А трошкі далей, пад аблокамі, што  імкліва разбягаліся прэч, і сапраўды віднеўся парослы тонкімі дрэўцамі пагорак. З яго некалі бабулька Ульяна, са сваім чароўным рэшатам, кіравала дажджамі… Хто ведае, можа, і цяпер, з той неверагодна далёкай даўніны, яна надалей займаецца сваёй незвычайнай працай.

Тэкст: Уладзімір ЦВІРКА

Фота: Уладзімір ЦВІРКА